Een groene gemeente waar men kan ademen

• Dankzij betere metingen en goed werkende meetstations, conform de strengere normen van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO), kunnen we meer Brusselaars informeren en bewust maken van de slechte luchtkwaliteit. We brengen dit punt onder de aandacht van de verschillende bestuursniveaus. De gemeente moet zich ertoe verbinden om minstens één keer per jaar de luchtkwaliteit in en rond scholen te meten.
• We voorzien realtime-informatie over de luchtkwaliteit voor inwoners en reizigers via digitale schermen op openbare plaatsen zoals stations en metrostations, bij tram- en bushaltes, langs wegen en via smartphone-apps. Hoe meer mensen worden bereikt, hoe groter de druk wordt voor een echte verandering in het mobiliteitsbeleid. 

• We ontwikkelen samen met elke school een schoolmobiliteitsplan om gezinnen aan te moedigen te voet, met de fiets of met het openbaar vervoer te komen.
• We organiseren "wandelpools" en "fietspools" waarbij begeleiders groepen kinderen te voet of met de fiets naar school begeleiden.
• We vermijden doorgaand verkeer in de straten rondom onze scholen. Waar mogelijk, en na overleg met de buurtbewoners, richten we schoolstraten in.
• We meten de luchtkwaliteit in de scholen. De ventilatie van scholen mag geen lucht van de straat meer binnenlaten. De ventilatie wordt zo ingesteld dat de lucht in de school 's nachts wordt ververst met de schonere nachtelijke lucht.
• We voorzien in filtervoorzieningen in de tunnels om vervuilde lucht actief te filteren. Op deze manier voorkomen we dat de tunneluitgangen “schoorstenen” worden van vervuilde lucht.
• We verzetten ons tegen de verbreding van de ring. We investeren prioritair in de ontwikkeling van openbaar vervoer lijnen om de randgemeenten beter te verbinden met Brussel.

• Bomen en groene ruimtes worden verzorgd. Er zijn er meer nodig. Bomen hebben niet alleen een gunstig effect op de luchtkwaliteit, maar ook op de levenskwaliteit van de bewoners.
• We kopen ongebruikte gronden om er openbare groene ruimtes te creëren en stedelijke landbouw te bevorderen.
• In samenwerking met Natuurplan van Leefmilieu Brussel zetten we een nieuw project "bomen" op om meer bomen te planten en de oude te onderhouden. In deze tijd van klimaatverandering fungeren ze in steden als een natuurlijke airconditioning.
• We maken de straten en wijken groener door het planten van bomen en groene pleinen in plaats van betonnen pleinen. 

• We maken de straten rondom onze scholen veiliger voor kinderen met veilige voetgangers- en fietspaden.
• We geven voorrang aan voetgangers, fietsers en het openbaar vervoer.
• We maken van onze gemeente een plek waar de keuze voor de fiets of het openbaar vervoer het meest vanzelfsprekend is, door een leefbare omgeving te bevorderen met basisvoorzieningen die te voet bereikbaar zijn. We vermijden een ontwikkeling waarbij hele delen van de gemeente enkel een handelsfunctie zouden hebben.
• We maken de overdekte fietsparkings in de straten gratis en investeren in de installatie van nieuwe fietsparkings om een einde te maken aan de wachtlijsten.
• We bevorderen de creatie van speelstraten en maken de procedure om ze te organiseren toegankelijker.

België is een hotspot op de luchtvervuilingskaarten in Europa. Vooral het noorden van ons land en steden zoals Antwerpen, Brussel, Gent, Charleroi en Luik lijden het meest van ongezonde lucht. Luchtvervuiling maakt tien keer meer slachtoffers dan verkeersongelukken. De boosdoeners zijn vooral, naast vele andere giftige stoffen, fijnstof en stikstofoxiden (NOx). Vervuilde lucht kent geen grenzen, iedereen lijdt eronder. De Belgen verliezen gemiddeld een jaar van hun leven door luchtvervuiling. Volgens de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) is er voor deze giftige stoffen geen zekere drempelwaarde waaronder geen schadelijke effecten optreden. Een korte blootstelling aan fijnstof en stikstofoxiden is voldoende om gezondheidsproblemen zoals luchtweginfecties en astma te laten verergeren. Chronische blootstelling aan vervuilde lucht vermindert de longfunctie, veroorzaakt een toename van chronische luchtwegaandoeningen en verstopt de bloedvaten, wat onder andere de risico's op een hartinfarct vergroot.

Het luchtkwaliteitsbeleid in Brussel bestaat tegenwoordig uit halfslachtige maatregelen die niet volstaan. Wat ontbreekt, is een toekomstvisie. Als we daar geen verandering in brengen, zal Brussel nooit schone lucht hebben. 

Een gemeente waar men goed kan ademhalen loopt voorop. Ze onderneemt meer dan goedbedoelde maatregelen hier en daar. Ze werkt met een langetermijnproject om de uitstoot van fijnstof jaar na jaar te verminderen. Met een wind- en zonne-energieproject om hernieuwbare energie beter te promoten ten koste van fossiele energie. Met een warmte- en isolatieplan dat de verwarming van gebouwen duurzamer maakt. Met een mobiliteitsplan en een stedenbouwkundig beleid die duurzame keuzes toegankelijker maken, want de beste energie is die die we niet gebruiken. Met zulke toekomstprojecten wordt de gemeente een regisseur in plaats van een toeschouwer.

Een gemeente waar men goed kan ademhalen rekent op haar inwoners om verandering op gang te brengen. Maar ze reageert met haar eigen engagement: de groene revolutie maken we samen. We kiezen niet voor een beleid van belastingen en "groene heffingen", maar zorgen ervoor dat iedereen kan deelnemen aan de groene revolutie. We ontwikkelen projecten die de inspanningen van de burgers betekenis geven, in plaats van projecten die slechts druppels op een hete plaat lijken te zijn. Zo blijven de inspanningen niet geïsoleerd.

De doelstelling van een Brussel waar men goed kan ademhalen verandert alles. Het gaat om een nieuwe manier om mobiliteit, energie, werk en wonen te ontwerpen. Ja, deze gemeente waar men goed kan ademhalen zal er anders uitzien dan het Brussel van vandaag. Onze inspanningen zullen niet alleen leiden tot een leefbaardere planeet, maar onze gemeente zal er ook op vooruitgaan: ze zal gezonder, rustiger, groener en socialer zijn.

Onze voorstellen voor zuivere lucht komen ook terug in de programmapunten mobiliteit en klimaat.

Zeer recent onderzoek toont aan dat luchtvervuiling door het verkeer de concentratie van roetdeeltjes in de urine van kinderen verhoogt, met microcalcificaties van de halsslagader en genetische schade als gevolg, die doorgegevenwordt aan volgende generaties.

Meer dan tien jaar geleden kwamen de groepspraktijken van de PVDA in Hoboken en Genk ook tot het besluit dat sterke luchtvervuiling een toenemend aantal aandoeningen van de luchtwegen veroorzaakt, vooral bij kinderen. Dankzij de gevoerde acties, werden er toen lokaal maatregelen genomen om de luchtvervuiling te bestrijden. Maar ook in Brussel lijden kinderen onder luchtvervuiling. Een derde van de kleuter- en basisscholen en de helft van de middelbare scholen bevinden zich op een plaats waar de luchtkwaliteit slecht is. Gelukkig zijn steeds meer mensen zich bewust van de ernst van het probleem. Een groeiende groep ouders en kinderen protesteert tegen de ongezonde lucht aan de poorten van tientallen scholen. We willen dat het gemeentebestuur mee doet aan deze bewustwording. Ze moeten het initiatief nemen om de omgevingslucht op verschillende strategische plaatsen van de gemeente te meten. Deze gegevens moeten in realtime toegankelijk zijn op openbare plaatsen, om de inwoners bewust te maken. Tegelijkertijd worden collectieve maatregelen genomen om de vervuiling te verminderen.

We maken de straten rond scholen vrij van doorgaand verkeer. Waar mogelijk organiseren we schoolstraten, dat wil zeggen straten waar het verkeer geblokkeerd of omgeleid wordt  bij het begin en einde van de schooldag. We houden ook rekening met de impact van het verkeer rond schoolstraten door files te vermijden.

We verzetten ons tegen de verbreding van de ring. Enerzijds zijn deze investeringen cadeaus voor de betonbaronnen. Het gaat om honderden miljoenen euro's die de overheid investeert en die enkel in het voordeel zijn van enkele aandeelhouders. Anderzijds lost dit het mobiliteitsprobleem niet op: investeren in autoinfrastructuur trekt alleen maar meer auto's aan. Op middellange termijn zal dit de files alleen maar verergeren. En wat doen we als de verbrede ring weer verstopt raakt? Nogmaals verbreden? Het is een eindeloze spiraal. De enige manier om hieruit te komen, is door te investeren in alternatieven voor de auto.

We vragen daarom een onderzoek dat alle alternatieven voor de verbreding in kaart brengt en pleiten voor ondertunneling waar mogelijk.

We voorzien in filterapparaten in de tunnels om vervuilde lucht door afzuiging actief te filteren. Zo voorkomen we dat de tunneluitgangen "schoorstenen" worden, hotspots van luchtvervuiling. Het is bekend dat de luchtvervuiling groter is aan de uitgangen van tunnels, wat een groot probleem is voor de mensen die in de buurt wonen.

Sinds enkele jaren meten ouders de luchtkwaliteit in en rond de scholen. Door het gebrek aan actie van de overheden organiseren duizenden ouders zich. We steunen de beweging Filter Café Filtré die strijdt voor een betere luchtkwaliteit rond scholen en crèches. We willen hen steunen en de luchtkwaliteit in en rond de scholen meten. We willen ventilatiesystemen ontwikkelen in de gemeentescholen die voorkomen dat vervuilde lucht van de straat binnenkomt. De ventilatie wordt zo geprogrammeerd dat de lucht van de scholen 's nachts wordt ververst (omdat de lucht dan minder vervuild is.

Bomen hebben een positief effect op de luchtkwaliteit omdat ze verkoeling brengen en zo de vorming van ozon tegengaan. In hun kronen vangen ze fijnstof en CO2 uit de lucht op. Hierdoor dalen de concentraties fijnstof met enkele procenten op plaatsen waar bomen zijn geplant. Daarom zorgen we bijzonder goed voor de bomen en het groen in de gemeente.

Wegverkeer is de grootste bron van vervuiling. Al door zich enkele meters van een weg te verwijderen, verbetert de luchtkwaliteit aanzienlijk. Daarom zijn de concentraties van schadelijke stoffen in een stadspark veel lager.

Brussel is een stad met relatief veel groen. We kopen ongebruikte gronden om er openbare woningen en groene ruimtes te creëren en we stimuleren stedelijke landbouw. Iedereen heeft recht op groen in zijn wijk, en vergroende wijken hebben minder fijnstof en een betere luchtkwaliteit. We willen openbare pleinen vergroenen waar mogelijk, zonder de toegankelijkheid voor personen met beperkte mobiliteit te belemmeren. We laten bomen planten in betonnen straten, waar mogelijk, om de wijken aangenamer te maken en de hitte-eilanden in de zomer te beperken. Ambitieuze gemeentelijke Groene Plannen maken personeel en budget vrij om deze maatregelen mogelijk te maken.

In samenwerking met Natuurplan van Leefmilieu Brussel zetten we een nieuw project op om bomen te planten en de oude te onderhouden.

De beste manier om luchtvervuiling tegen te gaan, is nog steeds het beperken van de verplaatsingsbehoeften van de bevolking. Daarom willen we geïntegreerde wijken ontwikkelen. Wijken waar men kan wonen, leren, ontspannen, winkelen en werken dichtbij huis, zodat de afstanden voor verplaatsingen worden verkleind. Dit betekent dat een eenzijdige stedelijke ontwikkeling, waarbij hele delen van de stad en de gemeente uitsluitend aan handel zijn gewijd, geen duurzame toekomst biedt voor de hele stad. Dit leidt alleen maar tot bijkomende verplaatsingen en dus bijkomende uitstoot. Dergelijke grootse projecten zouden eerder moeten inspelen op sociale behoeften zoals het gebrek aan plaatsen in de scholen, verzorgingstehuizen, betaalbare woningen, maar ook openbare voorzieningen zoals zwembaden.

De systemen voor deelfietsen tellen een groeiend aantal gebruikers. Om het gedeelde Villo-systeem te ontwikkelen tot een betrouwbare dienst die meer mensen helpt om van de auto naar de fiets over te stappen, geven we dit systeem in handen van de openbare sector, niet van een multinational. Zo kan de dienst volledig gratis worden en tegelijkertijd uitgroeien tot een kwalitatieve dienst. Geen slecht werkende fietsen meer en geen lege of overvolle stations. We breiden het aanbod uit met elektrische fietsen die gemakkelijk de hoogteverschillen van Brussel kunnen overwinnen. We investeren in fietscursussen in de gemeente, de wijk en op school zodat iedereen kan leren fietsen. We maken het gebruik van overdekte fietsparkings in de straten gratis en investeren in de aanleg van nieuwe fietsparkings om de wachtlijsten te elimineren.

We vereenvoudigen de procedures om speelstraten te organiseren, waarbij bepaalde straten gedurende een dag worden afgesloten om kinderen de openbare ruimte te laten gebruiken. Ten slotte maken we de straten rond scholen veiliger, met veilige zebrapaden, veilige fietspaden en duidelijke verkeersborden. Elke schoolstraat wordt bewaakt door een gemeenschapswacht die ervoor zorgt dat de kinderen veilig kunnen oversteken. Waar mogelijk sluiten we de schoolstraten af tijdens de begin- en einduren van de scholen.